Rhannu Cymraeg English

Diogelu plant sy’n cael eu haddysgu gartref

CANLLAW YMARFER CYMRU GYFAN

Wedi ei ddiweddaru ddiwetha': Chwefror 2021

I’w defnyddio ar y cyd â Gweithdrefnau Diogelu Cymru

Ar gyfer pwy mae’r canllaw ymarfer hwn?

Mae’r canllaw hwn ar gyfer ymarferwyr a gweithwyr proffesiynol sy’n gweithio’n bennaf â phlant hyd at y dydd Gwener olaf ym Mehefin yn y flwyddyn ysgol pan fyddan nhw’n cael eu pen-blwydd yn 16.

Mae hyn yn cynnwys y rheiny sy’n gweithio yn y meysydd blynyddoedd cynnar, gofal cymdeithasol, addysg, iechyd, yr heddlu, troseddu ieuenctid a’r gwasanaethau ieuenctid, cymunedol a chymorth i deuluoedd (gan gynnwys y trydydd sector) ac yn y meysydd gofal maeth a gofal preswyl.

Beth yw diben y canllaw hwn?

Mae pawb sy’n dod i gysylltiad â phlant a phobl ifanc yn gyfrifol am ddiogelu’r plant hynny.

Mae Gweithdrefnau Diogelu Cymru yn cefnogi unigolion ac asiantaethau ledled Cymru i ddeall eu rolau a’u cyfrifoldebau o ran cadw plant ac oedolion yn ddiogel. Maent yn cefnogi agwedd gyson at arfer a gweithdrefnau diogelu.

Mae’r canllaw ymarfer hwn yn rhoi gwybodaeth ychwanegol am ymatebion diogelu lle mae plentyn yn cael ei addysgu gartref. Dylid ei ddefnyddio ar y cyd â Gweithdrefnau Diogelu Cymru.

Dylai trefniadau diogelu effeithiol ym mhob awdurdod lleol gael eu tanlinellu gan ddau brif egwyddor:

Mae sawl mater sy’n gyffredin ym mhob un o’r canllawiau arfer diogelu a rhai sy’n benodol i’r mater diogelu sy’n cael ei ystyried:

Sail tystiolaeth

Ymateb i wybodaeth bod rhieni/gofalwyr yn bwriadu addysgu eu plentyn gartref

Ystyriaeth o unrhyw anghenion llesiant neu ddiogelu yn ymwneud â phlentyn pan fo rhiant/gofalwr yn, neu’n bwriadu addysgu ei blentyn gartref.

Ymateb cymesur

Os oes gan unrhyw asiantaeth sy’n ymwneud â’r plentyn bryderon y gallai fod gan y plentyn anghenion gofal a chymorth na all ei rieni/gofalwyr eu bodloni heb gymorth, dylai geisio cydsyniad y rhieni i atgyfeirio’r plentyn i wasanaeth Gwybodaeth, Cyngor a Chymorth lleol er mwyn asesu ei anghenion.

Pan fo plentyn wedi’i adrodd dan adran 130, rhaid i’r awdurdod lleol ystyried a oes seiliau dros gynnal ymchwiliad dan adran 47 Deddf Plant 1989.

Atodiadau

Mae’r sefydliadau hyn yno i bob plentyn a pherson ifanc yng Nghymru. Dylai ymarferwyr roi gwybod i blant am y sefydliadau hyn a sut gellid cysylltu â nhw.

Meic yw’r llinell gymorth i blant a phobl ifanc hyd at 25 oed yng Nghymru. O gael gwybod beth sy’n digwydd yn eich ardal leol i gael help wrth ymdopi â sefyllfa anodd, bydd Meic yn gwrando hyd yn oed os na wnaiff unrhyw un arall. Ni fyddant yn eich barnu a rhônt wybodaeth, cyngor defnyddiol a chymorth i chi newid pethau. Gallwch:

Gallwch gysylltu â Gwasanaeth Ymchwilio a Chynghori Comisiynydd Plant Cymru sydd am ddim ac yn gyfrinachol. Mae yno fel ffynhonnell gymorth a chefnogaeth os yw plant a phobl ifanc neu’r rhai sy’n gofalu amdanynt yn teimlo bod plentyn wedi cael ei drin yn annheg. Gallwch chi neu eich rhiant/gofalwr:

Mae Childline yn wasanaeth cyfrinachol a phreifat am ddim lle y gall unrhyw un dan 19 oed gael cymorth a chyngor. Mae ar wefan Childline www.childline.org.uk/ dudalennau gwybodaeth a chymorth yn ogystal ag offer i’ch helpu i weithio trwy broblemau ar eich pen eich hun. Os ydych am siarad neu sgwrsio â Childline gallwch:

Os ydych am siarad â Childline yn Gymraeg ewch i www.childline.org.uk/get-support/


1 Mae Adran 19(1) Deddf Addysg 1996 (fel y’i diwygiwyd gan adran 47 Deddf Addysg 1997) yn datgan y dylai:

pob awdurdod lleol wneud trefniadau i ddarparu addysg briodol yn yr ysgol neu mewn man arall ar gyfer y plant hynny o oedran ysgol gorfodol sydd, oherwydd eu bod yn sâl, wedi’u hallgau o’r ysgol neu am reswm arall, na fydd yn derbyn addysg briodol am unrhyw gyfnod oni bai bod trefniadau’n cael eu gwneud ar eu rhan.

Lawrlwythwch y canllaw hwn fel PDF